Εν όψει μιάς μή καρδιακής χειρουργικής επεμβάσεως, εκτιμάται η συνολική και ιδίως η καρδιολογική υγεία του ασθενούς, ώστε να αποφευχθούν, κατά το δυνατόν, οι σοβαρές επιπλοκές εξ αιτίας της επιβάρυνσης την οποία υφίσταται ο οργανισμός και η καρδιά. Βασικός παράγων επιτυχίας κάθε εγχείρησης είναι να γνωρίζει ο θεράπων γιατρός αν ο ασθενής του εμφανίζει προβλήματα υγείας, πέρα από αυτό για το οποίο πρέπει να χειρουργηθεί. Αυτό είναι χρήσιμο, γιατί αφενός με τους κατάλληλους χειρισμούς μπορούν να διορθωθούν (αν χρειάζεται) πριν από την επέμβαση και αφετέρου επιτρέπει στον αναισθησιολόγο, που θα χορηγήσει την αναισθησία, να λάβει τις κατάλληλες προφυλάξεις, ώστε η εγχείρηση να εξελιχθεί ομαλά.
Ο προεγχειρητικός έλεγχος αφορά κυρίως στον υπολογισμό του κινδύνου επιπλοκών όπως έμφραγμα του μυοκαρδίου και καρδιαγγειακό θάνατο κατά την διάρκεια και μετά την εγχείρηση, καθώς και την αποκάλυψη ασυμπτωματικής στεφανιαίας νόσου ή άλλης αδιάγνωστης μέχρι τότε καρδιακής πάθησης.
Ο κίνδυνος κατά τήν εγχείρηση (εγχειρητικός) και μετά την εγχείρηση (μετεγχειρητικός) για οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, για άλλη επιπλοκή ή και για θάνατο, εξαρτάται από:
- Την προϋπάρχουσα κατάσταση του καρδιαγγειακού συστήματος του ασθενούς, την ηλικία του (μεγαλύτερος των 65 ετών), αν υπάρχουν παράγοντες κινδύνου αθηρωματικής νόσου και τις τυχόν συνυπάρχουσες παθήσεις του
- το είδος, τη διάρκεια, το επείγον ή μη της εγχείρησης και το είδος της αναισθησίας
- το ταλέντο και την εμπειρία (αριθμός των συγκεκριμένων εγχειρήσεων κάθε χρόνο) του χειρουργού, της ομάδας του και του αναισθησιολόγου που θα συντονίσει την προεγχειρητική αξιολόγηση
Οι εγχειρήσεις, αναλόγως του κινδύνου καρδιαγγειακού θανάτου και εμφράγματος κατά την διάρκεια έως και 30 μέρες μετά την εγχείρηση, χωρίζονται σε:
- χαμηλού κινδύνου, μικρότερου από 1% (π.χ. οι οδοντιατρικές, οι οφθαλμικές, του μαστού, οι πλαστικές, η διουρηθρική προστατεκτομή και άλλες)
- σε μεσαίου κινδύνου, 1% ως 5% (π.χ. η χολοκυστεκτομή, η εγχείρηση για κήλη, η ενδαγγειακή τοποθέτηση stent σε ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής και άλλες)
- υψηλού κινδύνου, μεγαλύτερου από 5% (π.χ. οι εγχειρήσεις στην αορτή και σε άλλες μεγάλες αρτηρίες, η πνευμονεκτομή και άλλες)
Η κλινική εξέταση αφορά τον έλεγχο της γενικής κατάστασης, την ακρόαση πνευμόνων και της καρδιάς, την μέτρηση της αρτηριακής πίεσης καθώς και τον έλεγχο για άλλα σημεία που δείχνουν την ύπαρξη κάποιας πάθησης ( αν υπάρχει πρήξιμο στα κάτω άκρα, αν η όψη δείχνει την ύπαρξη αναιμίας κ.λ.π.)
Οι συνήθεις εξετάσεις που γίνονται είναι:
α) Εργαστηριακές:
- Γενική αίματος – Ομάδα αίματος
- Έλεγχος πηκτικότητας και για ηπατίτιδα
- Βιοχημικός έλεγχος ( ουρία, κρεατινίνη, σάκχαρο, ηπατικά ένζυμα, ηλεκτρολύτες )
- Γενική ούρων
- Σε περιπτώσεις παθήσεων θυρεοειδούς = έλεγχος των ορμονών
- Σε περιπτώσεις άλλων ασθενειών : ειδικός για την κάθε μία έλεγχος.
β) Απεικονιστικές:
- Ακτινογραφία Θώρακος
- ΗΚΓ
- Υπερηχογράφημα καρδιάς και
- ΑΝ κριθεί απαραίτητο, τέστ κοπώσεως ἢ stress echo